وضعیت توان خودمراقبتی در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوي ید

Transcription

1 9-18 وضعیت بیماران مبتلا آرتریت روماتوي ید صفحات پژوهشگران: مهسا ابراهیمی محمد تقی مقدم نیا * ربیع ا... فرمانبر 5 4 سید حبیب زینی احسان کاظم نژاد لیلی Downloaded from hnmj.gums.ac.ir at 12:36 IRDT on Friday May 4th )گروه پرستاري. مرکز آموزشی مانی پورسینا دانشگاه علوم پزشکی گیلان رشت ایران 2) گروه پرستاري(داخلی جراحی) مربی دانشجوي دکتري مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت دانشکده پرستاري و مامایی دانشگاه علوم پزشکی گیلان رشت ایران 3) گروه آموزش داشت دانشیار مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت دانشکده داشت دانشگاه علوم پزشکی گیلان رشت ایران 4) گروه بیماریهاي داخلی استادیار دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی گیلان رشت ایران 5) آمار حیاتی دانشیار مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت دانشکده پرستاري و مامایی دانشگاه علوم پزشکی گیلان رشت ایران تاریخ یافت مقاله: 1392/9/6 تاریخ پذیرش مقاله :1393/1/25 چکیده مقدمه: امروزه جهان پزشکی با رشد ابتلا بیماري هاي مزمن مواجه است. آرتریت روماتوي ید عنوان یک بیماري مزمن باعث د خستگی محدودیت حرکت و فعالیت روزانه اختلال عملکرد جسمانی و نای می شود. یکی از بخش هاي مهم برنامه هاي کنترل بیماري هاي مزمن مانند آرتریت روماتوي ید توجه مندي بیمار جهت اجراي رفتارهاي مناسب وکمک بیماران براي سازگاري با شرایط مزمن بیماري می باشد. هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین افراد مبتلا آرتریت روماتوي ید صورت گرفت.. روش کار: این پژوهش مطالعه اي مقطعی از نوع توصیفی- تحلیلی است که آن میزان 326 بیمار مبتلا آرتریت روماتوي ید مراجعه کننده مانگاه روماتولوژي مرکز آموزشی مانی رازي رشت مورد بررسی قرار گرفت. گردآوري داده ها از طریق پرسش نامه اطلاعات دموگرافیک و پرسش نامه بدست آمده است. اطلاعات بدست آمده با استفاده از آزمون هاي آماري توصیفی و تحلیلی(کروسکال والیس و من ویتنی رگرسیون خطی چندگانه مورد تجزیه و تحلیل آماري قرار گرفت. نتایج: میانگین نمره بیماران 2/32 ± 57/65 بوده که سطح خوب بود. جنس (0/016>p) سن (0/001>p) وضعیت تاهل (0/001>p) و بیماري هاي همراه (0/000>p) طول مدت ابتلا بیماري (0/004>p) آمد (0/001>p) شغل (0/001>p) سطح تحصیلات (0/001>p) با ارتباط آماري معنی داري داشت. نتیجه گیري: نتایج پژوهش حاکی از آن است که عوامل وضعیتی پایه کنترل بیماري آرتریت روماتوي ید مو ثر می باشد بنابراین لازم است پرستاران با تعیین نیازهاي و با نظر گرفتن عوامل مرتبط تاثیر گذار بر آن برنامه ریزي هاي آموزشی لازم را جهت ارتقاي مند سازي بیماران تدوین و اجرا نمایند. کلیدواژه: مراقبت از خود بیماران آرتریت روماتوي ید مقدمه امروزه جهان پزشکی با رشد ابتلا بیماري هاي مزمن مواجه است( 1 ). سال 1995 حدود 99 میلیون نفر آمریکا مبتلا بیماري هاي مزمن بودند. شده است که تا سال 2050 این رقم برسد( 2 ). که ابتلا پیش بینی 167 میلیون نفر بیمارهاي مزمن عامل اصلی بستري بیمارستانی دلایل غیر از صدمات می باشد. این میزان است چهار دهه گذشته بیشتر میشود( 3 ). سهم بزرگی از نای ها و مرگ و علاوه از دو برابر افزایش یافته میر را شامل با افزایش بروز بیماري هاي مزمن هزینه هاي همراه این بیماري ها (مثل هزینه بیمارستان وسایل و تجهیزات داروها و خدمات) نیز افزایش میابد( 3 ). آرتریت روماتوي ید یکی از انواع بیماري هاي مزمن محسوب میشود( 4 ). آرتریت روماتوي ید تاثیر منفی روي ابعاد زندگی افراد مبتلا داشته و با التهاب خفیف تا شدید مفاصل مشخص میشود که مید با د خشکی و تخریب مفصل همراه با بدشکلی هاي فیزیکی و نای هاي بعدي همراه باشد. این بیماري هر منطقه و نژادي با فراوانی متفاوتی دیده میشود. اما یک صد از جمعیت جهان moghadamnia@gums.ac.ir *نویسنده مسي ول: محمدتقی مقدم نیا رشت دانشکده پرستاري و مامایی

2 وضعیت بیماران مبتلا آرتریت روماتوي ید این بیماري مبتلا بوده و فراوانی آن زنان سه تا چهار برابر بیشتر از مردان می باشد. آرتریت روماتوي ید عنوان یک بیماري مزمن ممکن است یک کاهش شدید وضعیت عملکردي و کاهش امید زندگی منجر شود علاوه آرتریت روماتوي ید مید مشکلات اجتماعی و ارتباطی از قبیل اختلال ایفاي نقش هاي اجتماعی محدودیت ایی شرکت فعالیت هاي اجتماعی مشکلات جنسی و عاطفی و بدشکلی هاي جسمی منجر شود( 5 ). از آنجایی که بیماري مزمن نیازمند مراقبت مزمن میباشد بسیاري معتقدند منظور ساماندهی این بیماران و تسهیل کارها باید مراقبت ها توسط خود افراد انجام گیرد( 6 ). مفهوم "مراقبت از خود" اولین بار توسط اورم (Orem) مطرح و سال 1959 انتشار یافت( 5 ). طبق این تعریف مراقبت از خود رفتارهاي آموخته شده اي هستند که شخص براي حفظ یا ارتقاي زندگی سلامتی خوب بودن پیشگیري و مان انجام میدهد( 7 ). یک جزء مهم از کنترل بیماري بوده و فرآیندي نسبی است که رفتارها و انتخاب هاي هدفمندي را همراه داشته و منعکس کننده نگرش و دانش هر فرد می باشد( 8 ). اصل مهم مراقبت از خود مشارکت و قبول مسي ولیت از طرف خود بیمار است( 9 ). یکی از بخش هاي مهم برنامه هاي کنترل بیماري هاي مزمن کمک بیماران براي سازگاري با شرایط مزمن بیماري توجه " مندي بیمار" براي اجراي رفتارهاي مناسب "مراقبت از خود" می باشد( 10 ). این راستا داشتن " " یکی از ضروریات است( 11 ). از آنجا که تي وري اورم (Orem) یکی از کامل ترین تي وري هاي می باشد( 12 ) می د براي اراي ه دهندگان مراقبت کمک بیماران جهت ارزیابی و ارتقاي " خود مراقبتی" و تعیین عوامل مرتبط مفید باشد( 13 ). " خود مراقبتی" شامل ایی افراد براي انجام دادن فعالیت هاي مراقبت از خود است. منظور از مجموعه اي از اطلاعات تمایل و مهارت و ایی ك و شناخت این فعالیت هاست( 15 7). 14 تحت تاثیر سن جنس وضعیت تکاملی وضعیت سلامتی تجربیات زندگی آگاهی هاي اجتماعی - فرهنگی عوامل مرتبط با سیستم مراقبت از سلامت مثل تشخیص هاي پزشکی و چگونگی مان الگوي زندگی عوامل خانوادگی عوامل بر محیطی و منابع دسترس می باشد. طبق اظهارات اورم (Orem) جوامع و شرایط مختلف علاوه شناسایی می نیز جدیدي عوامل ذکرشده موارد شوند که می ند بر تاثیر گذار باشند( ). مطالعات مختلف یافته هاي متفاوتی باره میزان و عوامل مرتبط و موثر با آن بیماران آرتریت روماتوي ید گزارش شده است. توکم همکاران و (Tokem) روماتوي ید ترکیه خود بیماران مراقبتی مبتلا بیماران مطالعه آرتریت سطح متوسط بود و وبررسی عوامل مرتبط با نشان داد خود مراقبتی مردان و دانشگاهی تر از دیگر بیماران بوده است( 19 ). و الینجر افراد با تحصیلات دیر( Dear ( Ailinger & آمریکا یافته هاي حاکی از سطح متوسط یا بالایی از مراقبت از خود بیماران آرتریت روماتوي ید بود بیماري و سطح تحصیلات و طول مدت دو عامل مرتبط با بود( 20 ). با توجه افزایش قابل توجه سالمندان جامعه و افزایش افراد مبتلا بیماري هاي مزمن مانند آرتریت روماتوي ید " توجه " و تعیین عوامل مرتبط دلیل باري که عدم ایی آنان براي نظام داشتی- می رسد( 21 ). مانی خواهد داشت امري ضروري نظر از آنجا که یکی از اهداف مهم کنترل بیماري هاي مزمن مندسازي بیماران انجام است عامل کلیدي مدیریت موفق بیماري آرتریت روماتوي ید تشویق و ترغیب شناخت جهت می باشد. بیماران شود( 22 ). و آموزش بیماران رفتارهاي صحیح و مناسب عبارتی با رعایت رفتارهاي صحیح علایم بیماري تخفیف می یابد و سلامت آرتریت روماتوي ید می از آنجا که د حفظ و ارتقا داده شناخت و آگاهی از وضعیت افراد یک عامل تعیین کننده جهت کنترل 10

3 وضعیت بیماران مبتلا آرتریت روماتوي ید بیماري آرتریت روماتوي ید می باشد لذا پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان و عوامل مرتبط با آن صورت گرفت امروزه جهان پزشکی با رشد ابتلا بیماري هاي مزمن مواجه است( 1 ). عبارتی با رعایت رفتارهاي صحیح علایم بیماري تخفیف می یابد و سلامت بیماران آرتریت روماتوي ید می د حفظ و ارتقا داده شود( 22 ). از آنجا که شناخت و آگاهی از عامل تعیین روماتوي ید کننده می باشد وضعیت جهت افراد یک کنترل بیماري آرتریت لذا پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان و بررسی عوامل مرتبط با آن صورت گرفت. روش کار این پژوهش مطالعه اي مقطعی از نوع توصیفی- تحلیلی است با استناد مقاله توکم Tokem) ( و همکاران( 19 ( حجم نمونه با اطمینان 95 صد و حد اشتباه برآورد 5 صد و قت آزمون عدم مطالعه فوق مبتلا آرتریت روماتوي ید تعیین شد. 90 (0/302) صد 326 بیمار 326 مبتلا بیماري نسبت بیمار آرتریت روماتوي ید مراجعه کننده مانگاه مرکز آموزشی مانی رازي رشت روش نمونه گیري آسان طی مدت ماه سال 1391 مطالعه شدند. تا سی و یکم خرداد سال پنج ماه از اول من معیارهاي ورود پژوهش تایید وارد 1392 تشخیص ابتلا بیماري آرتریت روماتوي ید توسط یک فوق تخصص روماتولوژي بود. حداقل چهار داشتن شاخص از هفت شاخص تشخیصی ابتلا آرتریت روماتوي ید مدت ابتلاي آرتریت 16 از بیشتر روماتوي ید شرکت پژوهش سن دارا بودن ماه شش از بیش سال نداشتن مشکلات گفتاري و تمایل معیار هاي ورود تحقیق بود. معیار خروج از مطالعه عدم تمایل همکاري از طرف بیمار هر یک از مراحل پژوهش بود. جمعیت گردآوري ابزار شناختی داده ها و پرسشنامه دو اطلاعات بیمار میزان بود. این پرسش نامه داراي 40 عبارت بوده و جهت بررسی نگرش و شناخت بیمار نسبت خود مراقبتی مورد استفاده قرار گرفت. نحوه امتیاز دهی بر اساس مقیاس لیکرت 6 بصورت کاملا موافقم( 1 ) کمی موافقم( 2 ) نمره اي می باشد که موافقم( 3 ) مخالفم( 4 ) کمی مخالفم( 5 ) و کاملا مخالفم( 6 ) امتیاز دهی شد. دامنه امتیازات بین 40 تا 240 بوده و حداقل امتیاز که نشانه وضعیت مطلوب تري مراقبت از خود 40 عدد است و بالاترین امتیاز که نشاندهنده خود مراقبتی ضعیف و نامناسب میباشد عدد می باشد. 240 توزیع امتیاز ایی خود مراقبتی بصورت خوب (40-58) و متوسط (59-89) و ضعیف (90-160) و خیلی ضعیف بیشتر از 162 میباشد. این پژوهش جهت تعیین اعتبار علمی از فرآیند ترجمه و تعیین اعتبار محتوا استفاده شد. بدین صورت که جهت تعیین روایی ابزار با توجه موجود نبودن نسخه فارسی ابتدا ابزار بررسی نای اختیار متخصص ترجمه زبان انگلیسی و پرسش نامه خود مراقبتی اختیار مترجم زبان ترکی استانبولی قرار داده شد و این دو ابزار فارسی ترجمه گردید. سپس پرسش نامه اختیار 10 نفر از اساتید دانشکده پرستاري رشت قرار گرفت. نمره نسبت روایی محتوي 98 صد و شاخص روایی محتوایی پرسش نامه خود مراقبتی 95 صد بود. جهت تعیین پایایی پرسش نامه از روش باز آزمایی استفاده گردید. توسط بدین منظور ابزار طی بار با فاصله دو روز نفر از نمونه هاي واجد شرایط تکمیل شد و پس از تجزیه و تحلیل داده ها ضریب همبستگی پیرسون 0/95 کرونباخ (جهت بررسی پایایی تکرار پذیري ( و ضریب آلفا 0 97/ بدست آمد که نشان دهنده پایایی پرسش نامه و تجانس ونی بالاي آن میباشد. روش گردآوري داده ها مصاح بود. پژوهشگر نوبت هاي کاري و روزهاي مختلف هفته بیمارستان مراجعه و افرادي را که واجد شرایط لازم براي شرکت پژوهش بودند انتخاب نمود و ضمن ارایه توضیحات لازم Inventory} ( SCI )} Self-as-Career منظور تعیین زمینه اهداف پژوهش و چگونگی پاسخ دهی پرسشنامه 11

4 وضعیت بیماران مبتلا آرتریت روماتوي ید و کسب رضایت شفاهی آنان نسبت مصاح با آنان و تکمیل پرسشنامه اقدام کرد. براي توصیف داده ها از آمار توصیفی و براي یافتن ارتباط با سایر متغیرها از آزمون هاي آماري غیرپارامتریک من ویتنی کروسکال والیس و رگرسیون خطی چندگانه روش Step wise نسخه 16 نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج یافته هاي این تحقیق نشان داد اکثریت واحد هاي پژوهش (98/2 %) زن بودند. 61/7 صد نمونه ها گروه سنی قرار داشتند و میانگین سنی واحد هاي مورد پژوهش ± 10/12 49/40 سال بود. 86/2 صد متاهل 56/3 صد خانه دار نیمی از نمونه ها (52/9 %) باسواد بوده و تحصیلات دیپلم و یا بالاتر از دیپلم داشتند 52/6 صد آمد ماهیانه بین هزار داشتند. 96 صد داراي بیمه بودند طول مدت ابتلا بیماري آرتریت روماتوي ید اکثر نمونه ها (%65/6) کمتر از 5 سال بود و میانگین طول مدت ابتلا بیماري 4/01 ±5/42 سال بود. 11 صد سابقه خانوادگی بیماري آرتریت روماتوي ید داشتند. 24/2 صد نمونه ها علاوه بر آرتریت روماتوي ید یک بیماري مزمن دیگر نیز مبتلا بودند. همچنین نتایج نشان داد که میانگین تفکیک سطوح نای این بیماران با نای خفیف (56/64±22/84 ( و با نای متوسط بالاتري سن ی مقاطع سایر نسبت بودند. توزیع بر حسب تحصیلات نشان داد که واحدهاي پژوهش باسواد ) داراي تحصیلات دیپلم و ( بالاتر تحصیلی تري داشتند که جنس مقاطع سایر نسبت (0/016>p) سن (0/001>p) وضعیت تاهل (0/001>p) سطح تحصیلات ( شغل /001) p< 0 ( آمد (p<0/004) p<0/001) طول مدت ابتلا بیماري (0/001 همراه معنی داري داشتند. (0/000>p ( و بیماري هاي >p ( با ارتباط آماري ولی بین داشتن بیمه و ارتباط آماري معنی داري مشاهده نشد. چنین هم بین سابقه خانوادگی ابتلا آرتریت روماتوي ید و این پژوهش ارتباط آماري معنی داري مشاهده نشد. خود مرتبط با عوامل 2 جدول مراقبتی واحدهاي پژوهش را با استفاده از رگرسیون خطی چند گانه نشان می دهد. بحث و نتیجه گیري بر اساس یافته هاي این پژوهش اکثر بیماران خوب داشتند که با مطالعه اي که گارسیا (Garcia) با هدف بررسی خود مراقبتی افراد مبتلا فشار خون کلمبیا انجام داد هم خوانی داشت( 23 ) مطالعه توکم (Tokem) که با هدف تعیین میزان روي 43 بیمار مبتلا آرتریت روماتوي ید کشور ترکیه بود( 19 ). انجام شد مطالعه اي که آکیول حد متوسط Akyol) ( منظور بررسی افراد مبتلا پرفشاري خون کشور ترکیه انجام داده است خود مراقبتی واحدهاي پژوهش سطح متوسط بود( 7 ) آنسار( Unsars ) بیماران دیالیزي نیز که مراقبتی واحدهاي پژوهش است( 24 ). کرده جهت را مطالعه بررسی کشور ترکیه انجام شده خود مطالعه بقایی و سطح متوسط گزارش همکاران که با هدف تعیین وضعیت بیماران دیابتی مراجعه کننده مرکز دیابت کاشان انجام شد بیماران سطح متوسط بود( 25 ). یک علت وجود آمارهاي متفاوت (23/65 76) ± معنی دار بوده است(جدول شماره 1). میانگین نمره بیماران 2/32 57/65± بود. عبارتی بیماران سطح خوب (40-58) قرار داشت. 73/6 صد داراي سطح "خوب" 14/7 صد "سطح متوسط "و 11/7 صد " سطح ضعیف" بودند. بررسی خود مراقبتی بر حسب جنس زنان با میانگین ±22/80 57/12 خود مراقبتی بالاتري نسبت مردان داشتند. بررسی بر حسب سن این پژوهش واحدهاي پژوهش با سن سال با میانگین نمره 47/14± 10/40 داراي سطح 12

5 وضعیت بیماران مبتلا آرتریت روماتوي ید و علت تناقض یافته هاي این پژوهش و و سایر مطالعات وضعیت شاید استفاده از ابزار هاي مختلف بررسی باشد و از طرفی از آنجا که خود مراقبتی تحت تاثیر عواملی مانند سن افراد وضعیت جسمانی خدمات امکانات و تسهیلات اراي ه شده بخش سلامت ساختار خانواده عوامل و شیوه و سبک زندگی مانند مراحل رشد و نمو و جهت گیري هاي فرهنگی و اجتماعی قرار دارد ممکن است تفاوت نمره پژوهش هاي مختلف کشورها ناشی از همین مسي له باشد. ضمن متفاوت بودن تعداد نمونه ها هم می د دلیل اختلاف نتایج باشد. هم چنین نوع شدت و جه وخامت بیماري نیز می د میانگین تاثیر گذار باشد مثلا مطالعه لوکارینن و هنتینن( Lukkarinen&Hentinen ( نمره میانگین خودمرقبتی 76 بود حالی که مطالعه ما 57/65 بود. بیمارانی که مطالعه لوکارینن و شرکت هنتینن داشتند بیماران قلبی عروقی بودند که شدت بیمار بودند( 26) حالی که آرتریت روماتوي ید با وجود مزمن و دناك بودن شدت و وخامت بیماري قلبی نیست و بیماران آرتریت روماتوي ید بالاتر و تر از بیماري هاي جدي و وخیم است. از طرفی دیگر آموزشی هاي برنامه اهمیت توجه با رسد می نظر ارتقاي رفتارهاي یکی از مهمترین علل خوب بودن و دانش پژوهش این واحدهاي آگاهی بالاي آنها نسبت مراقبت از خود و نیز با سوادي نیمی از نمونه ها باشد. نظر میرسد تا ثیر مثبت سواد و تحصیلات ارتقاي رفتارهاي نیز می د عامل توجیه پژوهش باشد. بررسی کننده بالاي این نسبتا بر حسب جنس زنان نسبت بالاتري مردان داشتند. کویل Coyle) ( بیان میکند"جنس عنوان یک عامل پایه مید نیازها و ایی مراقبت از خود را تحت تاثیر قرار دهد. شده همچنین جنسیت فرهنگ توسط براساس افراد با نقشهاي و مراقبت مختلف تعریف مراقبتی مرتبط نمرات معناداري است( 27 ). بالاتر آنسار( Unsars ) از و تري مطالعه بیماران همکاران بیماران مرد بودند( 24 ). فارمر( Farmer ) بوده مردان زن دیابتی است( 28 ). دیالیزي مطالعه و همکاران داراي ابوطالبی صورت مطالعه اردبیل که با هدف تعیین بیماران مبتلا پرفشاري ت خون بالاتري انجام شد نسبت پژوهشگر از آنجایی که مردان مردان زنان علت بعیت نامطلوب مان وقت کمتري اختصاص می دهند بنابراین وضعیت بدتر است تفاوت تاثیر میرسد نظر داراي بودند( 29 ). نظر مشغله کاري و آنان بر جنس می د متا ثر از متغیرهاي دیگري از جمله دانش سطح علت تر تحصیلات مردان باشد. واحدهاي بودن بالاتر وضعیت فیزیکی روانی بررسی زنان شرکت کننده رفتاري باشدو افراد این مطالعه سطح بر تحقیق حسب نسبت سن پژوهش با سن سال داراي سطح بالاتري آزمون هاي آماري بودند و سن ی مقاطع سایر نسبت اختلاف آماري معکوس و معنی داري را بین سن و سطح خود مراقبتی نشان داد. بطوریکه با افزایش سن نمره کاهش یافت. نظر سن عامل میرسد سطح بر تا ثیرگذاري بوده و واحدهاي پژوهش با سن کمتر مناسب خود تري یک داشتند. سالم فرد معین میکند متفاوت می بیان همکاران مندي ها و با متناسب می باشد( 30 ). تغییرات که کنند نیازهاي سطح رشدي مراقبت که از سن کارلسون( Carlson ) و سالمندي از ناشی نظیر کاهش بینایی شنوایی و شناختی بیمار سبب نای وي امر می شود. از طرفی بیماران مسن تر علت کاهش بسیاري از ایی ها انجام رفتارهاي حاضر رفتارهاي دیگران وابسته مراقبتی خود می با شوند( 31 ). ارتباط سن تحقیق معکوس معناداري داشت که با نتایج پژوهش آذرباد همخوانی دارد( 32 ). و 13

6 وضعیت بیماران مبتلا آرتریت روماتوي ید این مطالعه افراد مجرد تري نسبت افراد متاهل داشتند و ارتباط معناداري بین تاهل و خود مراقبتی دیده شد. مطالعه اوایولو( Ovayolu ( ترکیه نیز افراد مجرد تري نسبت افراد متاهل داشتند( 5 ). ولی مطالعه بقایی( 25 ) و مطالعه فراهانی فرمهینی( 33 ) افراد متاهل نسبت افراد مجرد از بالایی برخوردار بودند. پژوهش حاضر مجردها از تحصیلات بیشتر ي نسبت سایر گروه ها برخوردار بودند که این امر می د میزان آگاهی و رعایت رفتارهاي آنها را تحت تا ثیر قرار دهد. از طرفی احتمالا مجردها دلیل مسي ولیت هاي خانوادگی کمتر نسبت افراد متا هل فرصت بیشتري براي اجراي رفتارهاي داشته اند. توزیع بر حسب تحصیلات نشان داد که واحدهاي پژوهش باسواد (داراي تحصیلات دیپلم و بالاتر) تري نسبت سایر مقاطع تحصیلی داشتند این یافته ها با نتایج پژوهش کارتر( Karter ( هم خوانی دارد( 34 ). راك ول و ریجل Riegel) ( Rockwell & می نویسند که بیماران داراي تحصیلات بیشتر قت قضاوت و تصمیم گیري تري براي انجام رفتارهاي دارند( 35 ). مطالعه بیماران مبتلا نارسایی مزمن قلبی انجام شد نشان داد که واحد هاي پژوهش کارمند و بازنشسته تري نسبت سایر واحدهاي مورد پژوهش داشتند و شغل همکاران( 29 ) معنی ارتباط گزارش شد( 37 ). کاتو و داري (Kato) و مراقبتی خود بین نتایج مطالعه ابوطالبی و و همکاران( 38 ) نیز نتایج پژوهش حاضر را مورد تایید قرار داده و ارتباط معنی داري را بین شغل و نشان می دهد. داراي واحدهاي مورد پژوهش نتایج پژوهش نشانگر آن بود که واحدهاي پژوهش آمد داشتند. هدف بیشتر از تري 600 نسبت کانل( Connell ) تعیین رفتارهاي و هزار تومان ماه سایر همکاران واحدهاي افراد تحقیق فقیر پژوهش خود مبتلا با نارسایی قلبی شهر سانفرانسیسکو امریکا ارتباط معنی داري را بین میزان آمد و سطح گزارش کردند( 39 ). پژوهش ابوطالبی نیز با افزایش سطح آمد افزایش یافته بود( 40 ). آمد می پژوهشگر نظر د با افزایش اعتماد نفس و استقلال بیمار و داشتن ایی براي بدست آوردن امکانات و منابع بیشتر تاثیر مثبتی بر تامین نیاز ها و تلاش براي بود و افزایش میزان داشته باشد. پژوهش حاضر بین ابتلا سایر بیماري هاي مزمن (بیماري هاي همراه ( و ارتباط معنادار وجود داشت و افرادي که فاقد بیماري مزمن دیگري غیر از آرتریت روماتوي ید بودند تري داشتند. آرتینین( Artinian ( نیز مطالعه ابوطالبی شجاعی آذرباد و بین بیماري هاي همراه و ارتباط معنادار وجود داشت( (29 شجاعی تهران نیز ارتباط معنی داري بین سطح تحصیلات و خود مراقبتی گزارش شده است( 36 ). از نظر پژوهشگر سطح تحصیلات با تاثیر بر اعتماد بنفس و موقعیت شغلی و آمد می د بر وضعیت اثر گذار باشد از طرفی تحصیلات بالا می د بر گسترش مهارت هاي تفکر انتقادي و میزان ایی افراد جهت مشارکت تصمیم گیري ها و برنامه هاي مانی و مراقبتی موثر باشد. این پژوهش خود مراقبتی واحدهاي پژوهش گروههاي مختلف شغلی ارتباط معنی داري را از نظر آماري نشان داد. نتایج مطالعه اوکسل Oksel) ( و همکاران که با عنوان تجزیه و تحلیل رفتار تحت تا ثیر قرار خواهد داد( 42 ). ممکن است ابتلا همزمان سایر بیماري هاي مزمن باعث پیچیدگی رژیم مانی و بیماران گردد و از این انجام براي بیشتري زمان و مهارت طرفی آنها رفتارها نیاز دارند که این امر رفتار آنان را زمینه طول مدت ابتلا نتایج نشان داد بیمارانی 14

7 تر وضعیت بیماران مبتلا آرتریت روماتوي ید که طول مدت ابتلا بیماري شان کمتر از 5 سال بود تري داشتند نتایج مطالعات الینجر و دیر Dear) (Ailinger & با هدف بررسی میزان بیماران آرتریت روماتوي ید نیز نشان داد بین طول مدت بیماري و یک رابطه معنی دار وجود دارد و که با نتایج ما همسو می باشد( 20 ). اما نتایج تحقیق شجاعی مشخص گردید که با افزایش مدت زمان ابتلا بیماري رفتارهاي ضعیف شده است( 36 ). نظر میرسد از آنجا که راستاي افزایش طول مدت بیماري سن بیماران نیز افزایش یافته و با افزایش سن انرژي بیمار جهت مراقبت از خود کمتر شده نیز کاهش یافته است. با وجود سعی جمع آوري داده ها و تکمیل پرسش نامه ها شرایط بدون تنش و خستگی نمونه هاي مورد پژوهش وجود خستگی و وضعیت روحی غیر قابل تشخیص بیماران می ست از عوامل تاثیر گذار بر نتایج مطالعه باشد که قابل شناساسی توسط پژوهشگر نبوده است. نتایج و اطلاعات این پژوهش می د عنوان پایه اي براي پژوهش هاي بعدي راستاي ارتقاي سطح منظور مندسازي انجام منظور گردد. اگرچه بیماران سطح نسبتا خوبی بود اما پرستاران باید انگیزه دانش و منابع لازم زمینه را براي بیماران فراهم کنند و از این طریق ارتقاي ظرفیت و کمک کنند. هم چنین شناسایی نیازها و عوامل مرتبط و پیش بینی کننده و ارزیابی خود مراقبتی بیماران آرتریت روماتوي ید همان محیطی که آن زندگی می کنند منظور تدوین و اجراي آموزش هاي صحیح و برنامه ریزي شده جهت ارتقاي رفتارهاي کاهش بروز نای هزینه هاي مانی و خطرات مرگ و میر مرتبط با آن بسیار کمک کننده خواهد بود. تشکر و قدانی این طرح پژوهشی مصوب مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشکی گیلان می باشد. از همکاري صمیمانه اساتید مسي ولین و پرسنل مرکز آموزشی مانی رازي رشت و کلیه بیمارانی که همکاري لازم را انجام این پژوهش داشتند سپاسگزاریم. 15

8 وضعیت بیماران مبتلا آرتریت روماتوي ید References 1- Smeltzer S, Bare BG. Textbook of Medical -Surgical Nursing. 11 th ed. Philadelphia:lippincott, Williams & Wilkins; Smeltzer S, Bare B, Hinkle J,Cheever K, editors. Brunner &Suddarth Textbook of Meical-Surgical Nursing. 12 th ed. Translated by: Atashzadeh Shoorideh F. Tehran: Salemi, jamenegar;2010.p Persian. 3- Kligman RM, Jenson HB, Behrman R, Markdont KH, Bonitaf S. Nelson Text book of pediatrics. 18 th ed. Philadelphia: Saunders ; 2007.p Krol B, Sanderman R, Suurmeijer TP. Social support, Rheumatoid arthritis and Quality of life concepts measurement and research. Patient Educ Couns May;20(2-3): Ovayolu O, Ovayolu N., Karadag G. The relationship between self-care agency,disability levels and factors regarding these situation among patient with rheumatoid arthritis. J Clin Nurs Jan;21(1-2): doi: /j x. Epub 2011 Mar Curtin E. Peteriorating dietary habits among adults with hypertention. Arch Intermed. 2008;168(3): AkyolA. self-care agency and factors related to this agency among patient with hypertension. J cline nurs.2007;16(4): Riegel B, Dickson V. A Situation Specific theory of heart failure self-care. J Cardiovasc Nurs May- Jun;23(3): doi: /01.JCN Schreurs KM, Colland VT, Kuijer RG, de Ridder DT, van Elderen T. Development, content, and process evaluation of a short self-management intervention in patients with chronic diseases requiring self-care behaviors. Patient Educ Couns Oct;51(2): Coyle MK. The Relationship of Depressive Symptom Over Time on Self Care Behavior in Patient Who Experience a MI [ PhD Thesis]. Washington: The Catholic University of America; Orem DE. Nursing concepts of Practice. 6 th ed. USA: Mosby; 2001.p Meleis AI. nursing Theories.4 th ed. Philadelphia: Lippincot ;2007.p Mollaglu M. Perceired social support,anxiety,and care among patent reciving hemodialysis. dial transplant. 2006; 35(3): Dehghan nayyeri N, Jalali nya F. Theory Development and nursing theories.tehran: Boshra;1384. Persian. 15- Tomey AM, Aligood MR. Nursing theorists and their works. 6 th ed. USA: Mosbey ; Tabari R. Nursing theories. Tehran :Boshra ; Persian. 17- Aggleton Peter,Chalmers Helen. Nursing Models And Nursing Practice. Translated by: Tabari R.Tehran: Boshra; SaKhayi S. The study of applying rate of life style healthy promotion method in medical personal. Journal of Tabibe shargh.2005;7(2): Persian. 19- Tokem Y, DurmazAkyol A, Argon G. The relationship between disability and self care agency of Turkish peple with rheumatoid arthritis. J Clin Nurs Mar;16(3A): Ailinger RL, Dear MR. Self-care agency in persons with rheumatoid arthritis. Arthritis Care Res Sep;6(3): Nadrian H, Morovati Sharifabad MA, Mirzaei A, Bahmanpur K, Moradzadeh R, Sharia'ti AM. Relationship Between Quality of Life, Health Status and Self-care Behaviors in patients With Rheumatoid Arthritisi in Yazd(central Iran). 2011; 15(3): Persian. 22- Chen SY, Wang HH. The relationship between physical function, knowledge of disease, social support and self care behavior in patients with rheumatoid arthritis. J Nurs Res Sep;15(3): Garcia MP.The capacity of self-care agency in people with high arterial hypertensionin. San José de Cúcuta. Avances en enfermeria. 2006(nov);24(2): Unsars E, Mollaoglu M. The self-care agency in dialyzed patients. Dial Transplant. 2007; 36(2): Baghaei P, Zandi M, Vares Z, Masoodialavi N, Adidhajbagheri M. Self-care behaviour of patients with diabetes in Kashan centers of diabetes. Feiz. 2008; 12 (1): Persian. 26- Lukkarinen H, Hentinen M. Self care agency and factors related to this agency among patients with coronary heart disease. Int J Nurs Stud Aug;34(4): Coyle KM. The Relationship of Depressive Symptom Over Time on Self Care Behavior in Patient Who Experience a MI [ PhD Thesis].USA: The Catholic University of America; Farmer A, Wade AN, French DP, Simon J,Yudkin P, Gray A, et al. Blood glucose self- monitoring in type 2 diabetes:a randomized control trail. Health Technol Assess Feb;13(15):iii-iv, ix-xi, doi: /hta Abotalebi G. The study of self- care agency based on Orem's theory in individuals with hypertension admitted to the selected hospitals of Ardebil [Dissertation]. Tehran: Islamic Azad University of Medical Sciences ; Persian. 30- Chriss PM, Sheposh J, Carlson B, Riegel B. Predictors of successful heart failure self care maintenance in the first three months after hospitalization. Heart Lung Nov- Dec;33(6): Carlson B, Riegel B, Moser DK. Self care ability of patient with heart failure. Heart Lung Sep- Oct;30(5): Azarbad M. The survey of the relationship between selfcare behaviors and self-care needs in patient with heart failure referred to Shahid Rajaee Medical educational and research center of cardiovascular [MSc thesis Nursing]. Tehran: Iran University of Medical Sciences; [Text in Persian]. 33- Farahani Farmahini B,Vosughi N, Abootalebi GH. Self Care Agency In High Blood Pressure WHO Referring to hospital in Ardebil. 2010;12 : Persian. 34- Karter AJ, Ferrara A, Darbinian JA, Ackerson LM, Selby JV. Self monitoring of blood glucose: Language aid Financial barriers in a managed care population with diabetes. Diabetes Care. 2000: 23(4): Rock well J, Riegel B. Predictors of self-care in persons with heart failure. Journal of Heart and lung. 2002; 30(1): Shojaei F, Asemi S, Njafiarandi A, Hoseini F. Self care behaviour of patients with heart failure. paiesh. 2009;8(4): Persian. 37- Oksel E, Akbiyk G, Koca KG. Self-care behavior analysis of patients with chronic heart failure. Eur J Cardiovasc Nurs. 2009; 31(8):

9 وضعیت بیماران مبتلا آرتریت روماتوي ید Downloaded from hnmj.gums.ac.ir at 12:36 IRDT on Friday May 4th Kato N, Kinugawa K, Ito N, Yao A, Watanabe M, Imai Y, et al. Adherence to self-care behavior and factors related to this behavior among patients with heart failure in Japan. Heart Lung Sep-Oct;38(5): doi: /j.hrtlng Epub 2009 Jan Macabasco-O'Connell A, Crawford MH, Stotts N, Stewart A, Froelicher ES. Self care behaviors in indigent patients with heart failure. J Cardiovasc Nurs May- Jun;23(3): doi: /01.JCN f. 40- Abootalebi GH,Vosooghi N, Mohammadnejad E, Namadi M, Akbari M. Study of the self-care Agency in patients with heart failure. Iranian Journal of Critical Care Nursing. 2012; 4(4): Persian. 41- Artinian NT, Magnan M, Sloan M, Lange P, Michigan D. Self care behaviors among patients with heart failure. Heart Lung May-Jun;31(3): Chriss PM, Sheposh J, Carlson B, Riegel B. Predictors of successful heart failure self care maintenance in the first three months after hospitalization. Heart Lung Nov-Dec;33(6): جدول شماره (1)- میانگین تفکیک سطوح نای بیماران آرتریت روماتوي ید وضعیت نای نای خفیف میانگین تفکیک سطوح نای فراوانی میانگین انحراف معیار سطح معنی داري 0/ /84 23/65 56/ نای متوسط جدول شماره (2): برآورد ضرایب رگرسیونی "عوامل پیش بینی کننده " بر اساس مدل رگرسیون خطی چندگانه عامل مرتبط ضریب بتا خطاي معیار سطح معنی داري حد پایین فاصله اطمینان 95 حد بالا 0/94 0/41 0/0001 0/13 0/67 سن 20/85 7/32 0/0001 3/43 میانگین نمره نای 14/09-2/49 2/01-12/71 0/24 0/004 0/013 2/59 0/45-7/60 1/13 سطح تحصیلات طول مدت ابتلا 42/19 5/73 0/010 9/26 23/96 مقدار ثابت 17

10 وضعیت بیماران مبتلا آرتریت روماتوي ید Status of self- care ability of patients with Rheumatoid Arthritis BY: Ebrahimi M 1, Moghadamnia M.T 2*,Farmanbar R 3, Zayyeni H 4, Kazemnejad Leili E 5 Downloaded from hnmj.gums.ac.ir at 12:36 IRDT on Friday May 4th Department of Nursing, Poursina Medical Educational Center, Guilan University of Medical Sciences, Rasht, Iran 2-Department of Nursing (Medical-surgical), Instructor, PhD student, Social Determinants of Health Research Center (SDHRC), School of Nursing and Midwifery, Guilan University of Medical Sciences, Rasht, Iran 3-Department of Health Education, Associate professor, School of Health, Guilan University of Medical Sciences, Rasht, Iran 4-Department of Internal Disease, Assistant professor, School of Medicine, Guilan University of Medical Sciences, Rasht, Iran 5- Bio-statistics, Associate professor, Social Determinants of Health Research Center (SDHRC), School of Nursing and Midwifery, Guilan University of Medical Sciences, Rasht, Iran Received: 2013/11/27 Accepted:2014/04/14 Abstract Introduction: Today medical world is facing the increase of chronic diseases. Rheumatoid Arthritis as a chronic disease causes pain, fatigue, limited mobility and daily activity, physical function disorder and disability. An important part of controlling chronic illnesses such as rheumatoid arthritis is enabling patients to conduct self-care and adjusting to condition of chronic disease. Objective: Present study aims to determine self-care ability of patients with rheumatoid arthritis. Methods: This is a cross sectional descriptive study which surveyed the level of self-care of 326 patients with rheumatoid arthritis referring to Rheumatology clinic of Razi educational center in Rasht. Data were collected using Health Assessment Questionnaire in order to determine the disability rate and Self-Care Inventory in order to determine the Self-Care ability rate through interview. Data were analyzed by descriptive and analytical statistical tests (Kruskal Wallis, Mann Whitney and Multiple linear regressions). results: The mean self-care ability of patients was 57.65±2.32 which was at a good level. Sex (P<0.0016)), age (P<0.001) marital status (P<0.001), education (P<0.001), jobs (P<0.001), income (P<0.004), duration of illness (P<0.000) and co morbidities (P<0.001) were significantly associated with self-care ability. Conclusion: Study findings indicate that baseline factors are effective in controlling rheumatoid arthritis disease; therefore it is necessary for nurses to determine self-care needs considering effective related factors to develop and implement training programs in order to improve patients empowerment. Keywords: Self Care, Arthritis, Rheumatoid, Patients *Corresponding Author: Mohammad Taghi Moghadamnia, Rasht, School of Nursing and Midwifery moghadamnia@gums.ac.ir 18